Een fantastisch goede vraag!
Deze krijg ik trouwens regelmatig..
En eigenlijk is er geen heel makkelijk antwoord op. Want hoe leef je gezond, hoe blijf je gezond en kun je toch ook genieten van het leven.
Het enige antwoord is eigenlijk "Balans"!
Zoeken naar een balans waarin alles past.
In deze blog ga ik je proberen uit te leggen wat er belangrijk is, waar je op kunt letten, waar mijn ideeën dan vandaan komen, en proberen om dit allemaal nog logisch te laten klinken zodat je het snapt. Want dat is denk ik key in het geheel. Je moet dingen snappen en ze moeten enigszins logisch klinken voor je het kunt integreren in je leven. En wat ik verder vrijwel altijd even er bij vertel is dat als je de stap maakt om gezonder te gaan leven dat je je moet bedenken dat je ook niet ongetraind morgen de marathon gaat lopen. Goed werk heeft tijd nodig. Tijd waarin je ook mag struikelen, of vallen, maar waarin je zelf leert om weer op te staan en de volgende keer over die steen of valkuil heen te stappen. En daar heb je het volgende, ben niet te streng voor jezelf! Veranderen is een tijdrovend proces.
Allereerst misschien weer even een stukje over mezelf. Daar ben ik niet zo goed in overigens. Ik vind het best een dingetje om dingen over mezelf te delen.. Wie zit er op te wachten, is het wel leuk genoeg, ben ik wel leuk genoeg, wat is er dan zo bijzonder aan mijn leven. Maar om een en ander duidelijk te maken, denk vooral aan dat struikelen, vallen en streng zijn voor jezelf, is het misschien wel leuk om dit juist wél te delen. Dus daar gaan we..
Inmiddels ben ik bijna 46 jaar oud, voelt overigens gelukkig niet zo :), ik heb samen met mijn allerliefste Joost waarmee ik 3 jaar getrouwd ben, 2 kinderen. Zoë (18) en Loïs (14). Die laatste twee willen niet op de foto ;)
Ik ben al mijn hele leven een actieve sporter. Kan me echt niet voorstellen dat ik niet zou kunnen sporten.. Inmiddels heb ik ongeveer alle sporten die in mijn geboortedorp Boekel en omgeving gedaan konden worden wel gedaan. Van turnen tot ballet, van judo tot korfbal, van volleybal tot kickboksen het kon niet op, ik vond alles altijd even leuk, maar haakte dan toch weer ergens op af. Hockey was daarin mijn eerste echte liefde denk ik, begonnen toen ik 10 was en vanaf mijn zestiende in dames 1 tot ik stopte een paar jaar geleden. Misschien voel ik me daarom nog steeds jong.. Daarna wel links en rechts wat aan fitness gedaan, af en toe hardlopen op de band, maar sinds anderhalf jaar weer fanatiek iets gevonden waar ik mijn energie in kwijt kan: trainen met personal trainer, in een groep en belangrijkste: BOKSEN. In een week ben ik dus vaak in actieve beweging, maar voor zover even genoeg over mijn sport er is nog meer wat heeft geleid tot hier.
Ik groeide dus op in Boekel, een klein dorp, mijn moeder had een eigen moestuin en heeft voor zover ik weet eigenlijk altijd met verse groenten gekookt. Kruiden waren er ook altijd vers en uit eigen tuin. Dat had ze dan weer van opa en oma. Daar was vers koken ook de normaalste zaak van de wereld. Dat heb ik dan gelukkig ook overgenomen. Mijn oma en moeder kookten altijd met plezier en dat heb ik zelf ook. Ik vind het fijn om vers eten te bereiden en al helemaal om het op te eten. Maar kleine kanttekening, ik vind het pas leuk als ik er een beetje tijd voor heb.
Van vroeger weet ik ook nog dat zondag een beetje heilig was. Samen ontbijten, klassieke muziek en niet afspreken. Dat laatste vond ik altijd stom, ik was vaak op zoek naar reuring. Lekker vanalles doen met veel anderen, hoe meer zielen hoe meer vreugd. Nu denk ik wel altijd heel fijn terug aan die zondagen ;) Gelukkig mochten we wel buiten "in de pad" spelen. Meestal samen met mijn broer (later ook mijn jongere zusje) en de kinderen uit de buurt. Bomen klimmen, hutten bouwen (in bomen én onder de grond), verstoppertje in het maïsveld (pas op voor de boze boer), maar vooral veel buiten.. En als je dit allemaal bij elkaar optelt dan heb je een beetje wel te pakken wat de truc is. Dat ga ik je hieronder uitleggen.
Onze voorouders leefden totaal anders dan wij nu doen en toch is dat anders leven er nog helemaal niet zo lang. Onze voorouders werden de hele dag geprikkeld, koude en warmte, wel of geen eten, wel of geen drinken, bacteriën, schimmels, bewegen, beschadigen en herstellen. Het hele systeem van de oermens stond constant onder druk. Wij mensen van nu hebben voor heel veel problemen een "oplossing" gevonden. We hebben verwarming, airconditioning, een koelkast, van alles om eten in te verwarmen en bewaren, supermarkten, ziekenhuizen, medicijnen, pleisters en nog hele hordes meer om ons brein vooral niet te laten werken. En dat alles zijn dingen die ons uiteindelijk verzwakken.. Helaas waar! Ons lichaam kent geen creatieve oplossingen meer voor oude problemen en is dus heel wat zwakker geworden.
Oké oké, maar wat moeten we daar dan aan doen?
Terug naar onze oude vrienden is tip 1!
Zoek eens wat vaker dingen op die we niet meer gewend zijn. Dat betekent echt niet dat je meteen in een ijsbad moet springen. (Weet je nog je hoeft niet morgen de marathon te lopen, je mag er voor trainen en ook kiezen om niet een hele te lopen).
Je kunt ook eens een stukje zonder jas gaan lopen als het wat kouder is, of eens aan het einde van de douchebeurt een paar seconden koud te douchen. Maar lekker naar de sauna is ook perfect. Of ben je een echte bikkel, duik eens een zweethut in. (zelf nog nooit gedaan trouwens, staat wel op mijn lijstje..) Maar ook stel je maaltijd eens uit, of ga bulkdrinken. Dus veel in eens en dan een hele lange tijd niks. Maar klim ook eens in een boom, daarbij zal je immuunsysteem iets moeten gaan doen. Vaak beschadig je jezelf wel ergens aan de bast en hop daar gaat een heel systeem in beweging, ook dit systeem mag wel eens wat getraind worden. En doe eens gek en maak een radslag of een handstand, je brengt jezelf een beetje uit balans en je lijf gaat zichzelf weer heroriënteren en herstellen. Handig toch?
Tip 2 Beweeg beweeg beweeg
We weten allemaal dat bewegen zorgt voor een betere conditie, je hart wordt getraind, je bloed gaat even lekker stromen, we maken allerlei stofjes aan die helpen bij herstel en laten je goed voelen. Je brein komt tot rust en je spierkracht neemt toe. We hebben tegenwoordig allemaal veel een zittend beroep. Oftewel we zitten bijna de hele dag. De oermens bewoog ongeveer 6 uur per dag intensief en wij gemiddeld een half uur. We zijn gemaakt om te bewegen en niet om te zitten. En daarbij geldt ook weer, zoek wat bij je past. Niet iedereen wordt blij van hardlopen of fitness, maar voor iedereen is iets te vinden.. En als je toevallig wel van wandelen houdt en niet van andere sporten, daag jezelf dan eens uit en trek eens een sprintje.
Tip 3 Zorg voor een goed 24-uurs ritme
Eigenlijk is het in alles goed om te prikkelen en veranderen, het eens anders te doen, behalve in je bioritme! Ons hele lichaam en alle systemen die hierin aanwezig zijn functioneren op een bepaalde tijd. Dat houdt heel nauw samen met ons dag- en nachtritme, licht en donker, het 24-uurs ritme, je biologische klok. Zowel alle organen en onze hormoonhuishouding hebben een eigen interne klok die meedraaien op ons bioritme. Onze voorouders leefden met het licht van de zon, was er licht, dan was er beweging en was het donker dan was er slaap. Je kon immers niks zien in het donker.. De zon is dus bepalend voor je interne klok. In de ochtend is het zonlicht blauwer dan in de avond. Door het ondergaan van de zon en het afnemen van het blauwe licht, gaat de productie van melatonine (slaaphormoon) omhoog, Hierdoor vallen we makkelijker in slaap. Maar als we nog blauw licht in onze ogen krijgen, bijvoorbeeld door schermpjes, dan krijgen de hersenen een seintje dat het nog dag is en produceren we minder ("slaaphormoon") melatonine. Hierdoor kun je dus slaapproblemen krijgen. Andere problemen bij de aanmaak van melatonine zijn werken, eten en drinken en sporten. Het biotritme is voor heel veel processen van belang. Voor het natuurlijk verloop van je hormonen, maar ook voor je immuunsysteem. Als er licht is hoor je te bewegen en eten, activiteiten dus, 's avonds en 's nachts hoort je systeem te herstellen. Je immuunsysteem wordt dan ook actief en gaat alle systemen langs om te controleren en je lijf doet in die tijd nieuwe kracht op. Als je dit ritme verstoord, dan gaat je afweer op den duur naar beneden en ben je vatbaarder voor ziektes, virussen en bacteriën. Het is dus heel belangrijk om je 24-uurs ritme goed in te richten en er niet te veel van af te wijken en een voorwaarde om fit en energiek te blijven. En waar het vrijwel overal heel goed is om jezelf af en toe mee uit te dagen, geldt dit niet voor je bioritme.
Tip 4 Zorg voor voldoende echte ontspanning
Tja, het is echt zo dat tegenover alle drukte en onrust, die de laatste jaren alleen maar meer lijkt te worden. Het essentieel is om daar rust en ontspanning tegenover te zetten. Het sympatische deel van ons zenuwstelsel is wat ons in de actie-stand zet. Dit zetten we heel de dag aan. het para-sympatische deel is wat ons in rust en ontspanning brengt. Dit is de herstelstand van ons lichaam. Dit wordt door de grote activatie van de sympaticus oftewel onze actie-stand, een beetje verwaarloosd. Elk systeem heeft een eigen invloed op onze organen en systemen en ze zijn allebei even belangrijk, je kunt ze vergelijken met het gaspedaal en de rem. Belangrijk dus om die ruststand/para-sympaticus niet te vergeten te helpen. Hoe je dat doet is aan jou. Zoek iets wat bij je past! En ook hier geldt weer dat je niet morgen de marathon hoeft te lopen. Mediteren en of ontspannen moet je leren. Stilzitten en luisteren naar de geluiden uit de natuur is al ontspannen. Hier is terug naar de oude vrienden die we al kennen heel belangrijk. Dus luisteren naar geluiden uit de natuur hoort daar zeker bij. Maar ook rustig naar je eigen ademhaling luisteren is ontspanning. Je hoeft echt niet meteen 45 minuten te gaan zitten in lotus houding. Ga gewoon 5 minuten stil zitten en ben niet te streng voor jezelf. Overigens zijn er tegenwoordig heel wat hulplijnen online te vinden. Dus ga op zoek en probeer uit! Er is altijd iets wat bij je past.
Tip 5 Eet alleen voedsel wat je als voedsel herkent.
Een pakje soep is niet wat je kent als voedsel, een wortel wel. Dat is dan precies wat je kunt eten, je hoeft echt geen etiketten te kunnen lezen. Een wortel heeft namelijk geen etiket en dus ook geen extra ingrediënten. Winkel in de buitenste ring van de
supermarkt, dan kom je de minste rommel tegen en dus ook de minste uitdaging om slechte dingen te laten staan. Probeer om je maaltijden voor het grootste deel uit vezels te laten bestaan. En voor mij zijn boterhammen, crackers, rijstwafels, wraps enz. geen vezels! Vezels haal je uit groenten, handig daarvan is dat er dan ook nog heel veel vitaminen, mineralen en spoorelementen in je systeem komen. Liefst eet je minstens 500 gram groenten per dag. Dat is echt een hele berg, dat haal je dus niet als je daarbij ook nog boterhammen wil eten. Verder is een broodmaaltijd niet echt gevarieerd. Vaak doe je daar kaas, vlees of jam op en dat elke dag. Overigens groeit een boterham niet aan een boom en is dus al flink bewerkt voor hij op je bord landt. Kies er voor om groenten te eten aangevuld met eieren, af en toe vis, wat vlees, noten, pitten, zaden en fruit. Liefst gegeten in die volgorde. Dit levert namelijk de minst grote suikerpiek op en is dus het minst belastend voor je hele systeem. Vind je het lastig om anders te koken? Ga dan eens op zoek naar andere recepten waar bijvoorbeeld eens geen vlees in zit. Voor iedereen zijn er echt heel lekkere alternatieven te vinden. Liefst ook niet met allerlei vervangers. Ook deze zijn niet als voedsel te herkennen. Eet van het seizoen en zo min mogelijk bespoten. Wil je vlees of vis eten, eet dan een goed stuk en niet de droge, karige stukjes uit de supermarkt. En verder qua voedsel is variatie het codewoord. In de oertijd aten we onwijs veel verschillende voedingsmiddelen. Tegenwoordig ziet ons eetpatroon er erg eenzijdig uit. Kijk eens of je in een maand tijd 100 verschillende voedingsmiddelen kunt eten. En dan bedoel ik dus dat eten wat je als voeding herkent. Maak voor de grap eens een lijstje en kijk eens hoe ver je komt.
Maar wat is er dan wat bij mij geleerd moest worden, wat zijn de dingen waar ik over struikelde en nog struikel..?
Nou...heb je even? Ik noem mezelf altijd gekscherend een reserve autist. Dat klinkt nu misschien een beetje denigrerend, maar is zeker niet zo bedoeld. Ik ben echt vreselijk verslaafd aan structuur. Iets wat ik van onze kinderen heb geleerd is dat alles elke seconde anders kan zijn. Dit is voor mij een hele uitdaging om daar goed mee om te gaan. Los te laten dat het anders kan, dat het niet gaat zoals ik het had bedacht, eens mee te gaan met de ideeën of plannen van de ander. Inmiddels gaat dit na 45 jaar steeds beter, maar blijft een aandachtspunt.. Van de andere kant heeft dit me ook heel veel gebracht. Door dit structuurgerichte heb ik bijna altijd een goed overzicht en kan ik nu juist daardoor ook weer makkelijk daarvan afwijken. Geen structuur is ook een structuur.. Ik ben ook erg streng voor mezelf, als ik iets wil dan moet dat ook gebeuren. En dan ook helemaal, niet half-half. Dat verwacht ik dan ook een beetje van mijn omgeving. Maar ik heb moeten leren dat niet iedereen zo in elkaar zit en dat dit ook goed is. Nog iets is dat ik altijd heel veel energie heb. Soms lijkt het wel een onuitputtelijke bron... voor de buitenwereld dan. Thuis lig ik echt wel ooit heel de dag op de bank, niks doen als bingen. Dat laatste probeer ik wel echt minder te doen. Uiteindelijk is het beter me van de bank te tillen en iets te gaan doen. Dit heeft me opgeleverd dat ik probeer om vaker op een andere manier rust te pakken en eens vaker "nee" te zeggen. Ik hoef niet overal vrijwilliger te zijn. Ik mag leren wat ik echt leuk vind en daar "ja" tegen zeggen, de rest hoeft niet persé.
Het mediteren of ontspannen is voor mij ook een echte uitdaging geweest. Ik ben heel lang op zoek geweest naar de vorm die bij mij past. Voor mij is ademhalen/breathwork in alle vormen, wat me het meeste oplevert en me het minste stoort. Maar ook dit is veranderlijk. De ene periode mediteer ik veel, dan lig een een tijdje regelmatig op een spijkermatje en dan ben ik weer heel fanatiek met ademhalen. Maar wat wel echt altijd aanwezig is, is het besef dat ik wanneer ik het druk heb en geen tijd om te mediteren/ademhalen/ontspannen juist de tijd is om het wel te doen. En dat me dit dan ook meteen het meeste oplevert.
Verder houd ik erg van een biertje (ja valkuil!!) uiteraard past dit totaal niet in een gezonde leefstijl.. Dit valt bij mij echt in de laatste en misschien wel belangrijkste tip van mij, feesten en genieten! Stress of eigenlijk zo min mogelijk stress dus, is de allerbelangrijkste factor tot een gezond lijf. Je kunt alle tips nog zo goed opvolgen, heb je stress dan valt eigenlijk zo goed als alles in het niet.
Dus geniet, maak plezier en zorg voor een lach op je gezicht. En als je dan een keer niet zo gezond leeft, doe het dan met heel veel plezier, lach er om en begin de volgende dag gewoon opnieuw.
Ik probeer dit volop te doen, met mijn gezin, met mijn familie, met mijn vrienden en vriendinnen en eigenlijk iedereen die met me mee wil genieten van het leven!
